Ile jest warta moja firma?

Wycena firm rodzinnych – metodologia i specyfika podejścia do zagadnienia uczestników rynku tj. fundusze inwestycyjne i inwestorzy branżowi

Wycena przedsiębiorstw jest kluczowym elemen­tem każdej transakcji na rynku prywatnym (tzw. M&A), jak i publicznym (pierwotne oferty pu­bliczne akcji połączone z wprowadzeniem akcji do notowań na giełdzie papierów wartościowych tj. IPO).

Obie strony transakcji tj. sprzedający jak i inwestor/inwe­storzy nabywający jej udziały lub akcje podejmują decyzje m.in. na podstawie wycen sporządzonych przez profesjo­nalne firmy doradcze lub własne zespoły.

Prawidłowo przygotowana wycena jest o tyle ważna dla transakcji, że z jednej strony pokazuje sprzedającemu lub spółce wybierającej się na giełdę możliwe do osiągnięcia pa­rametry finansowe transakcji, jak również często weryfikuje początkowe oczekiwania. Z drugiej zaś strony przygotowa­nie wyceny jest fundamentem ewentualnej decyzji inwesty­cyjnej po stronie kupującego. Warunkiem dojścia transakcji do skutku jest to, aby wyceny sprzedającego i kupującego znalazły wspólny mianownik w postaci akceptowalnej ceny transakcyjnej.

Istnieje wiele metod wyceny oraz ich różnych wariantów, jednak najczęściej stosowane są dwie z nich:

1. Wycena porównawcza najczęściej w oparciu o wskaźniki Cena/Zysk (pol. C/Z, ang. P/E) oraz EV/EBITDA gdzie fir­ma, w uproszczeniu wyceniana jest na podstawie iloczynu określonej pozycji finansowej z rachunku zysków i strat tj. zysk netto lub EBITDA i średniej względnie mediany wskaź­ników dla porównywalnych spółek notowanych na giełdzie w Warszawie lub giełdach zagranicznych względnie wskaź­ników wynikających z analizy transakcji prywatnych (M&A) dokonanych w przeszłości na rynku polskim, jak i rynkach zagranicznych. Ze względu na przyjęte standardy rynkowe w wycenie porównawczej uwzględnia się zysk netto i EBIT­DA prognozowane w najbliższych 2 latach.

2. Wycena dochodowa metodą zdyskontowanych przepły­wów pieniężnych (ang. DCF). W tym przypadku wyceny dokonuje się poprzez zdyskontowanie w czasie przyszłych wolnych przepływów pieniężnych (ang. FCF) generowa­nych przez spółkę. Do jej przygotowania niezbędne jest sporządzenie modelu finansowego obejmującego najbliż­sze 5 lat działalności firmy. W uproszczeniu, suma wolnych przepływów finansowych z lat objętych modelem finanso­wym i przepływów finansowych w okresie rezydualnym tj. po okresie objętym modelem finansowym zdyskontowana w czasie odpowiednio wyliczonym wskaźnikiem dyskontu­jącym oraz skorygowane o dług netto stanowią wycenę ka­pitałów, stanowiącą podstawę dla ewentualnej transakcji. Wycena DCF wymaga znacznie większego nakładu pracy niż wycena porównawcza, co wynika z konieczności prognozo­wania wyników w dłuższym okresie i tym samy budowy bar­dziej złożonego modelu finansowego.

Techniczna strona przygotowania wyceny jest ważnym, jednak nie jedynym elementem prawidłowego szacowania wartości firmy. Nie mniej ważne jest posiadanie dogłębnej wiedzy rynkowej i doświadczenia, które umożliwiają od­powiedni dobór grupy spółek porównywalnych do wyce­nianej firmy (pod względem geograficznym, w tym typów inwestorów aktywnych na danym rynku, specyfiki branży, otoczenia makroekonomicznego oraz prawnego, profilu

działalności itp.), jak również oceny prawidłowości założeń modelu finansowego (ich realności, dopasowania do prze­widywanych zmian w otoczeniu gospodarczym i parame­trów wpływających na dyskonto przepływów). Im bardziej profesjonalne podejście do wyceny, tym większe prawdopo­dobieństwo, że jej wynik okaże się zbliżony do realnej wy­ceny możliwej do osiągniecia w transakcji czy to giełdowej (np. IPO) czy prywatnej M&A.

Każda z ww. przedstawionych metod wyceny ma określo­ne wady i zalety. W przypadku wyceny porównawczej po stronie zalet należy wymienić mniejszą pracochłonność jej przygotowania, która wiąże się z koniecznością prognozo­wania wyników finansowych firmy w znacznie krótszym horyzoncie. Jednocześnie w przypadku wielu inwestorów, w tym przede wszystkim inwestorów giełdowych, jest ona kluczowym elementem podejmowanych decyzji. Po stronie słabości można wymienić ograniczone uwzględnianie po­tencjału rozwojowego firmy w długim okresie.

Podstawową zaletą wyceny DCF jest możliwość uwzględ­nienia potencjału rozwojowego firmy w długim okresie. Istotnym wyzwaniem jest przygotowanie realnego modelu finansowego opartego na prawidłowych założeniach. Tylko wówczas wycena będzie przydatna w rozważaniach odno­śnie transakcji i potencjalnych negocjacjach z nią związa­nych. Ze względu na dużą liczbę zmiennych w modelach DCF przygotowanych przez jedną stronę transakcji są one traktowane przez drugą stronę z dużą dozą nieufności, co powoduje ich dogłębną analizę i weryfikację w procesie ne­gocjacyjnym. Oznacza to, że tylko profesjonalnie przygoto­wane modele DCF mogą stanowić realne wsparcie w trans­akcji.

Bez względu na to, jaką transakcję zamierzamy przeprowa­dzić, czy wprowadzić spółkę na giełdę czy dokonać sprze­daży lub zakupu przedsiębiorstwa na rynku prywatnym (M&A), niezwykle ważnym czynnikiem zwiększającym szanse powodzenia, pozwalającym już na wstępnym etapie procesu rzetelnie ocenić możliwości w zakresie wartości transakcji i skonfrontować je z własnymi oczekiwaniami jest zatrudnienie profesjonalnego doradcy. Będzie on nie tylko wsparciem w przygotowaniu wyceny, ale również w ułożeniu procesu transakcyjnego tak, aby był on zgodny z praktyką rynkową oraz możliwie najbardziej efektywny.

W zakresie przeprowadzania wycen przedsiębiorstw ważnym jest fakt, że umiejętności techniczne i wie­dza teoretyczna o metodologii wyceny porów­nawczej i DCF nie są wystarczające do właściwe­go oszacowania wartości firmy. Niezbędnym elementem jest szerokie doświadczenie rynkowe i transakcyjne, które pozwala zidentyfikować istotne różnice sekto­rowe lub dotyczące profilu działalno­ści wycenianego przedsiębiorstwa, fazę cyklu koniunkturalnego oraz apetyt potencjalnych inwestorów, które w znaczący sposób wpływają na możliwe do osiągnięcia ceny w transakcji. Dzięki temu sprzedający lub kupujący – w zależności od tego, o ja­kiej transakcji mówimy, ma znacznie większe szanse, aby w transakcji uzyskać ze sprzedaży możliwie najwyższą cenę lub nie przepłacić za nabywany podmiot.

Wybrane dodatkowe aspekty ustalania wartości transakcji sprzedaży

Niezależnie od wyboru metody wyceny, odpowiedź na py­tanie o wartość firmy nie może uwzględniać wszystkich ważnych aspektów dla właściciela. Wyznaczona cena nie odzwierciedli emocji wynikających z wysiłku i zaangażowa­nia włożonego w rozwój przedsiębiorstwa nie tylko zarzą­dzającego właściciela, ale również jego rodziny. Rolą pro­fesjonalnego doradcy jest wskazanie na wynikające z tych emocji rozbieżności między oczekiwaniami a rynkową wy­ceną przedsiębiorstwa. W tej sytuacji wygórowane szacunki właściciela mogłyby uniemożliwić osiągnięcie porozumie­nia z potencjalnym inwestorem.

Innym elementem, który warto uwzględnić, jest ocena składników majątku – dla wyceny przedsiębiorstwa waż­ne są tylko te aktywa, które są niezbędne do prowadzenia działalności. Korzystne może być przeniesienie składników majątku firmy, które nie należą do tej kategorii, do mająt­ku prywatnego, aby nie sprzedawać ich z dyskontem w ra­mach sprzedaży przedsiębiorstwa. Warto przeanalizować posiadane aktywa niematerialne, dzięki którym firma się wyróżnia – np. marka, patenty. Ich ocena może mieć wpływ na strukturę transakcji. To tylko przykładowe scenariusze, które mogą dotyczyć aktywów w trakcie przygotowywania firmy do sprzedaży.

Artykuł sponsorowany

Autor
Przemysław Jastrzębski
dyrektor, Transakcje Kapitałowe, Departament Bankowości Inwestycyjnej,
Santander Bank Polska
Autor
Małgorzata Nesterowicz
dyrektor ds. Sektora Usług I Firm Rodzinnych, Obszar Produktów i Usług Bankowości Biznesowej

Pozostałe numery

Magazyn Family Business (nr 3) – Bohaterowie drugiego pokolenia
19,99 
Family Business
Zarządzanie firmą rodzinną
Magazyn Family Business (nr 14) – Co po sukcesji?
19,99 
Family Business
Zarządzanie firmą rodzinną
Magazyn Family Business (nr 15) – Digitalizacja drugie wyzwanie obok sukcesji
19,99 
Family Business
Zarządzanie firmą rodzinną
Magazyn Family Business (nr 5) – Dwa pokolenia – dwa światy
19,99 
Family Business
Zarządzanie firmą rodzinną
Cookies

Strona korzysta z plików cookies i innych technologii automatycznego przechowywania danych do celów analitycznych, realizacji usług i bezpieczeństwa oraz reklamowych, z wykorzystaniem profilowania. Korzystając z Serwisu bez zmiany ustawień przeglądarki pliki cookies będą automatycznie zapisywane w pamięci urządzenia. Więcej informacji na temat zarządzania plikami cookies znajdziesz w Polityce prywatności Serwisu.

Akceptuję
Zaloguj się
0