Wspólne rodzinne przedsięwzięcia, wspólne wakacje, święta i uroczystości – to doskonałe okazje, aby sprawdzić i kształtować w praktyce umiejętności związane z inteligencją emocjonalną i społeczną. Wszystkie te wydarzenia mogą być czasem radości, wzajemnego zrozumienia i porozumienia oraz czasem współdziałania wszystkich członków rodziny.
Nabywanie umiejętności emocjonalnych zaczyna się w domu, we właściwych interakcjach pomiędzy członkami rodziny. Rodzice pomagają dziecku uczyć się identyfikowania i nazywania własnych uczuć i łączyć je z określonymi sytuacjami społecznymi.
Wychowanie dzieci emocjonalnie inteligentnych to określony sposób budowania relacji z nimi i organizowania rodzinnego życia.
Rodzice przeznaczają swój czas i energię na spokój w domu, prawidłowe relacje z dziećmi, kształtowanie w nich odpowiedzialności, samodyscypliny, zdolności odróżniania tego, co jest ważne dla rodziny i firmy. Każdego dnia mogą przyczyniać się do tego, aby ich dzieci nauczyły się postrzegać rzeczywistość z różnych punktów widzenia. Wymaga to od rodziców, aby wyjaśniali swoje działania i emocje w taki sposób, by dzieci wiedziały, skąd się biorą uczucia, co one oznaczają i jak sobie z nimi radzić.
Ludzie potrafiący postrzegać i rozumieć rzeczywistość z wielu punktów widzenia zazwyczaj rzadziej działają pod wpływem impulsu, są bardziej kreatywni i efektywni w rozwiązywaniu trudności, konfliktów i problemów – a to jest szczególnie potrzebne, zarówno sukcesorom i nestorom.
Dla pogłębionego zrozumienia inteligencji emocjonalnej warto zapoznać się z podstawowymi zasadami, które określają niezbędny zakres świadomości i umiejętności.
Zatem świadomość i nazywanie swoich uczuć i uczuć innych, samoopanowanie, empatia i zrozumienie dla punktu widzenia innych osób, radzenie sobie z własną impulsywnością, nastawienie na realizację celów i planowanie, umiejętność radzenia sobie z sytuacjami trudnymi w relacjach – to nieodzowne elementy inteligencji emocjonalnej.
Ważne jest, aby wiedzieć, jak postępować z ludźmi, a to wymaga takich umiejętności społecznych jak porozumiewanie się i rozwiązywanie problemów.
Wychowanie dzieci (sukcesorów) emocjonalnie inteligentnych wymaga od rodziców (nestorów), aby sami te umiejętności posiadali. W świadomym współdziałaniu w firmie rodzinnej istotne jest, aby nestor określił swoją inteligencję emocjonalną i oddzielnie inteligencję emocjonalną sukcesora. Potem wspólnie warto podjąć rozmowę o swoich mocnych stronach w tym obszarze i zastanowić się również nad tym, co chcecie / postanawiacie zmienić, nad czym popracować, aby osiągać harmonię i budować autorytet sukcesora.
Wychowanie emocjonalnie inteligentnych sukcesorów to suma wszystkich naszych rodzicielskich poczynań. Rodzina będąca podporą dla dzieci to taka, w której dba się o atmosferę otwartości, mówienie o uczuciach, taka, w której rodzice w pozytywnej atmosferze pomagają dzieciom rozwiązywać problemy, ale nie robią tego za nich. Dzięki temu u dzieci rozwija się odpowiedzialność. W takiej rodzinie rodzice nie pozwalają sobie na „porwanie emocjonalne” ( „spiralę wrzasku”), czyli silne emocje i działania bez namysłu. Rodzice dbają o wspólne ustanowienie i przestrzeganie określonych zasad w rodzinie, wspólne dyskusje, rozwiązywanie problemów, współpracę.
Dla pogłębienia refleksji a potem wspólnego budowania dobrych relacji i autorytetu, istotne jest, aby razem odpowiadać sobie na pytanie – kim jesteśmy jako rodzina? Jakie mamy wartości, jakie zasady panują w naszej rodzinie? Jakie stawiamy sobie cele? Co jest dla nas najważniejsze? Na pytania odpowiadamy podczas wspólnych rozmów – czasem są to stałe ustalenia przy „okrągłym stole”. Ważne jest ustalenie granic tego, co wolno, a czego nie wolno w naszej rodzinie i dopilnowanie tego aby je razem przestrzegać. Wszelkie ustalenia mogą być zapisywane jako porządek czy ład rodziny albo dziennik, pamiętnik rodziny, księgi postulatów, kalendarz, zasady czy reguły. Każda rodzina ma swoje sposoby wdrożenia tych ustaleń i swój kreatywny sposób nazywania ich.
Inteligencję emocjonalną i społeczną, empatyczne rozumienie się, rozumienie emocji, obaw, potrzeb innych ludzi, wyrażanie uczuć, emocji, wyrażanie opinii, pochwał, krytyk rozwijamy dzięki efektywnej komunikacji. Jak sprawić, aby była efektywna? Ważne jest aby przyjąć następujące założenia:
Niezwykle ważne są narzędzia efektywnej komunikacji sukcesorów dla rozwijania inteligencji emocjonalnej – czyli budowania harmonii w relacjach i autorytetu:
Najczęstsze błędy / bariery w komunikowaniu się w relacjach nestor – sukcesor w firmie rodzinnej, które są przyczyną między innymi wycofania się z kontaktu, zachowań agresywnych, a także blokują porozumienie i pokazują nasze braki w inteligencji emocjonalnej:
Organizowanie rodzinnych posiedzeń, podczas których dyskutujemy, ustalamy, planujemy tak, by każdy mógł się wypowiedzieć zgodnie z zasadami efektywnej komunikacji, jest niezmiernie ważne dla kształtowania inteligencji emocjonalnej i społecznej. Dbanie o to, by każdy mógł zabrać głos podczas planowania wydarzeń i wysłuchanie się wzajemne, jest niezbędne w procesie sukcesji. Ten sposób komunikacji oczywiście zajmuje więcej czasu, ale zysk w postaci porozumienia, wzajemnego zadowolenia i poczucia bycia ważnym w rodzinie, zaspokojenia potrzeb wszystkich osób, ustalenia i przyjęcia ważnych dla firmy i rodziny postanowień jest zdecydowanie bardziej budujący i nie do przecenienia.
Zaprojektujmy razem, sukcesorzy i nestorzy, najbliższy wspólny czas wolny! Może się okazać, że każdy ma zupełnie inną wizję i wspólnie będziemy rozważać bardzo różne propozycje i rozwiązania. Istotne jest, aby podejmując ostateczne decyzje, wziąć pod uwagę zdania wszystkich. Najważniejsze jest to, by pamiętać o wspólnych wartościach, wspólnym celu, budowaniu harmonii biznesu i rodziny i pozytywnej atmosferze.
Autor: Wiesława Machalica